Beperkt het S-peil de toekomstige architecturale vrijheid?

Vanaf 1 januari 2018 wordt het S-peil of schilpeil ingevoerd als vervanging van het K-peil en de netto-energiebehoefte. Bouwvergunningen vanaf die datum zullen een S-peil van 35 moeten behalen en blijven voldoen aan de regels omtrent het E-peil. Wij sommen de gevolgen voor jou als bouwheer op.

Wat is het schilpeil?

Het huidige K-peil en de netto-energiebehoefte drukken de warmte-isolatie en de energiebehoefte voor zowel warming als koeling uit van een gebouw. Beide baseren de berekening op de ‘compactheid’ van de woning, maar dit bevoordeelde helaas de grotere woningen, terwijl kleine woningen net energiezuiniger zijn. Daarom de introductie van het S-peil die ‘compactheid’ vervangt door vormefficiëntie in één omvattende parameter.

De ‘compactheid’ is een maatstaf voor hoe efficiënt de vorm van een woning is. De bol is hierbij de ideale en meest zuinige vorm met de kleinste verliesoppervlakte t.o.v. de nuttige ruimte. Een langgerekte balk geeft dan weer veel verlies. Met de huidige twee waarden zag je dat als je het volume deelt door het verliesoppervlak, grote woningen systematisch een betere compactheid behaalden dan kleinere woningen. Een kubus van 100m³ kon 10 keer compacter zijn dan een kubus van 1m³…

Het S-peil biedt hiervoor een oplossing door het verliesoppervlak van een bol (de theoretisch meest ideale vorm) met hetzelfde volume als je woning als referentie te nemen, en niet het volume van je woning zelf.  Ten opzichte van deze bolvorm is de netto energiebehoefte voor verwarming én koeling relevant: de isolatie van je muren, dak, vloer, ramen, etc, en de luchtdichtheid zijn belangrijk, maar ook de bezonning (de oppervlakte van ramen, etc) en de vormefficïentie van de woning.

Op zich een correcte en positieve evolutie die energiebewuste bouwers voor hun compact ontwerp zal belonen. 

Grote woningen worden afgestraft…

De UGent bekeek alvast de gevolgen van de voorgestelde limiet van S35. Duizenden woningen uit de EPB-databank van de afgelopen 10 jaar werden een hedendaags, kosten-geöptimaliseerd isolatiepakket gegeven. Hierbij voldeden alle appartementen vlot aan S35; gesloten en halfopen woningen eigenlijk ook wel, zij het wat nipter.

Bij de open bebouwingen voldeed maar liefst 25% niet aan de nieuwe normen. Meestal waren dit grotere woningen met een ecologisch ondoordacht ontwerp. Voldoen aan de norm zou een passief-isolatiepakket vereisen met een meerprijs die varieert tussen de 5000 en 50.000 euro. Deze prijs is zo hoog omdat we met dat passief-isolatiepakket het “economisch optimum” voorbij schieten: het omzetten van 14 cm glaswol naar 14 cm pur bijvoorbeeld kost je om en bij de 4 à 5000 euro, maar levert je maar 1 E-peil en S-peil puntje op…

Groeien naar een doordacht ontwerp.

“Een mooie pastoriewoning met dakkappelletjes, een insprong aan de voordeur, een uitsprong aan de achterzijde zodat jouw terras in deze L-vorm valt en zoveel mogelijk glas aan de zuidgerichte achtertuin is toch niet ondoordacht?” Het S-peil ziet dit heel anders.

Door hoeken en kanten toe te voegen aan de gebouwschil zakt de vormefficiëntie. Het S-peil heeft het liefst een kubusvorm, of toch minstens een kubus met een strak zadeldak... En die grote glaspartij? Leuk in de winter, maar in de zomer zorgt die voor overhitting, waardoor de warmtevraag voor koeling de hoogte in gaat en jouw S-peil opnieuw keldert.

Aan jou als bouwheer de keuze: het ontwerp behouden met alle meerkosten vandien inzake de isolatieschil of het ontwerp aanpassen.

Architecturale vrijheid?

En zo evolueert het Vlaamse bouwlandschap weer een stap. De voorafberekening van je E-peil gaf je als bouwheer al de optie om ofwel je ontwerp ofwel je maatregelenpakket aan te passen. Het duurdere maatregelenpakket won vaak omdat de nadelen van een aanpassing aan het ontwerp harder doorwoog dan de relatief kleine meerprijs van dat pakket.

Vandaag zullen meer en meer mensen zich de vraag moeten stellen of het niet economisch verstandiger is om hun ontwerp aan te passen met het oog op een laag E- en S-peil. En zo wordt architecturale vrijheid ingeperkt. 

Momenteel gaat dit vooral om grotere woningen, maar het VEA heeft plannen om het S-peil te verstrengen naar S28. Als en wanneer het zo ver komt, zal ook voor kleinere woningen het ontwerp steeds strakker uitgekiend moeten worden in functie van ecologie en betaalbaar bouwen. Misschien moet er zelfs noodgedwongen duurdere isolatie aan te pas komen? 

Wil je deze toegevingen in je ontwerp absoluut niet maken, dan raden we je aan om zo snel mogelijk je bouwplannen aan te vatten. Eer je plannen rijp zijn om in een bouwaanvraag te gieten is het jaar snel om. Samen met deze informatie en het advies van onze bouwadviseurs hopen we bij AVL Woningbouw op weg te helpen naar doordachte bouwplannen.

Maak hier je afspraak.

Deel dit artikel

Traffic sign

Woningen

incl. grond